Жыл сайын әлемде 1 желтоқсан ЖИТС-пен күрес күні ретінде аталып өтеді. 2017 жылы қарашаның 10-нан желтоқсанның 10-на дейін «Денсаулық құқығы» тақырыбында Дүниежүзілік науқаны өткізіледі. Жан-жақты және ажырамас денсаулық құқықғы әркімге ең биік қол жетерлік кемсітушіліксіз немесе таңбасыз денсаулық деңгейін іске асыруға мүмкіндік береді. Тек адам құқығын орналастыру жолымен біз жаһандық денсаулық сақтау орталығына қолжеткізуге қамтамасыз етеміз, ешкімді қараусыз қалдырмай, бәріне тиімділік пен сапалы медициналық қызмет көрсетеді. Амал, адам құқығын бұзбауға негізделген, ұлттық денсаулыққа қатер сияқты, ЖИТС эпидемиясының тоқтатылу шарттарына қажет болып табылады. Адам құқығына құрмет АИТВ-ға ойдағыдай қарсы әрекет үшін қолайлы ортаны жасайды және АИТВ-мен өмір сүретіндерге немесе қауіп-қатер тобындағыларға өзіндік адамгершілік сезімін қайтарады.
ЮНЭЙДС ескертеді, сондай-ақ таңба мен кемсітушілік АИТВ-инфекциясымен байланысты қызметке сәйкес адамдардың қол жетімділігіне кедергі жасайды. ЮНЭЙДС атқарушы директор Мишель Сидибе адам құқығы жөнінде Әлеуметтік Кеңес форумының барысында «Кемсітушілікке қарсы әрекет: медициналық және басқа мекемелерде таңба мен кемсітушілік АИТВ-инфекциясы байланысынан өту » аталуымен есебін ұсынды. Есеп беруінде айтылады, сондай-ақ АИТВ-мен өмір сүретін адамдар арасында әлденеше осы таңба инфекциясымен байланысты айтарлықтай дәрежеге ұшырайды.Мезгілсіз ықтимал тым неғұрлым екі есе жоғары көмек алса, неғұрлым солардың арасында, осындай таңба көріністерінде кім өзін сезінбейді. «АИТВ-мен өмір сүретін адамдарда немесе АИТВ жұқпасын жұқтыру қауіпіне ұшырағанда, медициналық мекмеде кемсітушілікке соқтығысады, олар тығылады, өйткені АИТВ-мен өмір сүретін адамдарды қамтуда, сауалнама бойынша қызметте, емделу мен алдын алуда, біздің мүмкіншілігімізді елеулі түрде төмендетеді.»,а-т Сидибе айтты. «Таңба мен кемсітушілік-бұл адам құқығына озбырлық, АИТВ-мен өмір сүретін адамдардың өмірін қауіп-қатерге ұшырату, сонымен қатар халықтың осал топтары».
Денсаулық құқығын жүзеге асыруда, ЖИТС-ке кері шараларды күшейтті, өмірге қажет дәрі-дәрмекке қол жеткізуді кеңейтті, денсаулық сақтау жүйелерін нығайтып, облыстық денсаулық сақтауда тиімді және сапалы қызметке мүмкіндікті кеңейтті және кемсітушіліксіз немесе мәжбүр етуде әлеуметтік қорғау.
Шығыс Еуропа мен Орталық Азия аймақтарында 2017 жылдың 16-шы қазанынан 1-ші желтоқсанына дейін «Н=Н» ақпарат науқаны басталды ( «Анықталмайтын демек, таралмайтын.АРВ-терапиясын қабылдайтын адамдар және кімде вирус анықталмайтын деңгейге дейін түссе, басқаларға жұқпаны тарата алмайды»). Бұл акцияны Ақмола облысы да қолдады. ОЖИТСО осы акция бойынша материалдар мен бейнероликтерді әлеуметтік желілер мен сайттарда жайғастыруда.
АИТВ-жұқпасы бойынша эпидемиологиялық жағдай облыста тұрақты ретінде бағаланады. 2017 жылғы 9 ай ішінде АИТВ-ның 75 оқиғасы тіркелген, 100 мың тұрғындарға ауру көрсеткіші 10,1 құрады. 2017 жылғы қазанның 1-не облыста кумулятивті АИТВ-ның 715 оқиғасы анықталды, облыс бойынша 15-49 жастағылар арасында таралуы 0,125 құрады (қайтыс болғандарды есептемегенде 464 оқиға). Сонымен бірге облыс аудандарының арасында АИТВ-жұқпасының біркелкісіз таралуы байқалады: ең көп тарағаны Көкшетау (172 оқиға), Степногорск (54 оқиға) қ.қ., Атбасар (78 оқиға), Бурабай (36 оқиға), Ақкөл (28 оқиға) аудандарында.
Облыс бойынша АИТВ жұқтырудың басым жолы - жыныстық жол болып табылады (76,5%), жұқпа үдерісіне әйелдерді тартумен бірге (44%), АИТВ-жұқтырғандардың негізгі бөлігі жұмыссыздар (46,7%) , басым көпшілігі 20-39 жастағылар - 60%.
Облыс халқын АИТВ-ға скринингтеу 2017 жылғы 9 ай ішінде 84168 адам, яғни 11,3%.
Біздің орталықта 2017 жылғы қазанның 1-не диспансерлік есепте 495 АИТВ-жұқтырған аурулар тұр, олардың 289 - еркектер, 206 - әйелдер. Есірткені инемен егіп тұтынушылар-155, 7 АИТВ-жұқтырған балалар, 14 бала АИТВ-жұқтырған әйелдерден туған.
Ақмола облысында антиретровирустік терапияны (АРТ) 301 АИТВ-жұқтырғандар, оның ішінде еркектер- 174, әйелдер-127, балалар - 7 алады. Антиретровирустік терапияны 71 сотталғандар алады. Сонымен біз «АИТВ-мен тұратын адамдардың 90% АРТ алады» көрсеткішіне қол жеткізуге талпынудамыз.
Қазіргі кезде АИТВ-жұқпасын емдеуге мүмкіндік болып тұрғанда, соның нәтижесінде вирустік салмақ АИТВ жұқпайтын деңгейге азаюда (яғни қандағы вирус саны), бізде АИТВ-ның таралуын тоқтатуға мүмкіншілік туды. Адам құқығын сыйлау қағидасына негізделе отырып, біз әр адамға, негізінен, АИТВ жұғуының қауіптілігі төнген негізгі топтарға көмек беруіміз керек. Әйелдер мен балаларды қорғауға маңызды рөл бөлінеді. Бұл мақсатқа біздің елдің әрбір тұрғыны қауіпсіз мінез-құлықты ұстанса, АИТВ-ға тестілеуден өтсе, соның нәтижесінде өз дәрежесін білсе, өз серіктеріне АИТВ-ны жұқтырмаса, жете аламыз.
Жыл сайын облыста қарашаның 10-нан желтоқсанның 10-на дейін Дүниежүзілік ЖИТС-пен күрес күніне арналған айлық өткізіледі, тұрғындардың барлық қатарын қамтитын іс-шаралар кешені жасалады - «дөңгелек үстелдер», семинарлар, тренингтер, баспасөз-конференциялар, акциялар,байқаулар, спорттық іс-шаралар, көрмелер, сұрақ-жауап кештері. Барлық өткізілетін іс-шаралар АИТВ-жұқпасы бойынша халықты ақпараттандыруды жетілдіруге бағытталған. ЖИТС орталығы барлығыңызды, 2017 жылдың 21 қарашасына «Ашық есік күніне» шақырады, АИТВ-ға, В және С гепатитіне, құрсақішілік жұқпасына тегін тексерілуге, мамандардың кеңесін алуға мүмкіндік береді.
Бұл науқанның мақсаты: барлық қоғамның назарын аудару, салауатты өмір салтын насихаттауды күшейту, бұқаралық ақпарат құралдарын, заманауи техникалық құралдарын және ағарту формаларын пайдалана отырып халыққа АИТВ/ЖИТС бойынша ақпарат беру, жастардың ақпараттану деңгейіне ерекше көңіл бөлу.
Айлық 6 желтоқсанда сағ. 16.00 «Көкшетау» мәдениет Сарайында өтетін қорытынды жастар акциясымен аяқталады, баршаңызды соған шақырамыз.
